Kiến thức cơ bản cho những người mới tập rap
Bài 1 : Cơ bản về Flow - Flow là gì ?
FLOW trong Rap được hiểu là "To rhyme continuously in the same rhyme scheme without stopping" (nguồn từ Rapdict online) :
Nôm na có thể hiểu là cách thể hiện nhịp "chảy" của bài nhạc. Ngắt nghỉ hợp lý, sáng tạo, có điểm nhấn để tạo ra MỘT MẠCH RAP LIỀN MẠCH từ đầu đến cuối, người nghe không cảm thấy HỤT hẫng, tuy không thể FLOW được như Rapper nhưng có thể cảm nhận cái NHỊP hát của Rapper.
Điển hình về những Rapper có cách flow mượt mà đáng học tập là Tupac, Nas, nhóm run Dmc, Missy E...v..v....
Mỗi người đều có một cách flow riêng biệt, nhưng flow trong rap cũng có những CƠ BẢN nhất định. Trung bình một người tập rap phải mất một thời gian khá dài mới có thể xây dựng riêng 1 style flow đặc trưng dao động khoảng từ 1-2 năm...
Những rapper lỗi lạc mà các bạn đang nghe đều trưởng thành trong môi trường cộng đồng ghetto Mỹ đen, nghe rap và tập rap từ nhỏ, nó ngấm vào người và sau này thành một KỸ năng, cộng thêm năng khiếu thiên phú bẩm sinh mới có thể trình bày những kỹ thuật Flow mượt mà thượng đẳng như vậy...
Flow ra sao ?
Về độ dài: các câu nên song song về KHOẢNG THỜI GIAN. Nôm na thế này, nếu trong 2 giây đồng hồ, bạn đọc 1 câu có 3 chữ, thì câu tiếp sau dù có 4 chữ hay 5 chữ cũng chỉ được đọc trong 3 giây đồng hồ mà thôi. Mỗi câu dựa vào nhịp bass của beat là hay nhất, chỉ cần bạn đọc theo quy tắc flow, thì nghe rất khớp với beat nhạc.
Về điểm nhấn của CHỮ:
phải cùng 1 cấu trúc với nhau và khi hát nhấn mạnh những chữ đó ra. Thí dụ:
1 câu trong bài "nguyện bên nhau":
Em yêu đẹp tuyệt vời - khẽ rớt bước chân rơi - nụ cười xinh rạng ngời - tà áo cưới buông lơi
chữ Đẹp: được nhấn vì có nhịp bass dập ngay trước nó, còn những chữ in nghiêng được gọi là "Rythm word" được đặt ở cùng một vị trí cấu trúc thời gian với nhau.
hoặc như 1 câu trong bài "lời anh hứa" của EddyViet:
tình yêu ta tuy phải cách xa/ nhưng tim này vẫn yêu em thiết tha bao tháng ngày qua/
làm sao/ cho em quên anh vì khi yêu ta mù lòa mặc tình xa đọa
những chữ in đậm là đọc nhấn mạnh, còn " / " là ngắt nhịp.
Về Nhịp flow:
Cái này rất quan trọng, nhịp flow là cái hồn của bài rap, nếu chỉ có 1 cấu trúc flow lặp đi lặp lại thì sẽ rất đơn điệu và buồn tẻ, lấy thí dụ:
Tôi là người Vietnam
Thích ăn bưởi ăn cam
Có chiếc mũ màu vàng
Hiệu Tommy rất sang
...v..v...v...
với 1 các rap như trên, sẽ không khác gì đọc thơ con cóc, hoặc giả sử có thêm 1 vài biến chuyển về từ ngữ và độ dài ngắn nhưng cái NHỊP FLOW nhàm chán như vậy, sẽ chỉ là 1 audio tồi tệ mà thôi.
Vậy làm sao để có 1 nhịp flow hay?
Cái này cần các bạn có 1 chút năng khiếu và kinh nghiệm. Mới bắt đầu rap, các bạn dù có bị chửi cũng đừng nản, hãy lấy đó làm cố gắng, chịu khó nghe những bài rap của Tupac hay RunDMC..v...v.. chư đừng nghe những style flow của Eminem hay 50cent hay Jarule....v.. họ cũng chỉ là những người kế thừa và sáng tạo từ nguyên mẫu Old School rap mà ra thôi.
Một style flow khá mẫu mực và cơ bản là KhanhNh0, đó là 1 cơ bản khá tốt, nghe khanhnho kác bạn có thể dễ dàng cảm nhận 1 nhịp flow mạch lạc, nhưng cũng rất kỹ thuật.
Tính THÔNG MINH của lyric:
1 Nhịp flow hay, khớp beat..v..v. nhưng chưa đủ để thuyết phục nếu không có 1 lyric đa dạng và thông minh.
Trong âm sắc tiếng việt, dấu của từ đã là 1 dạng tính nhạc trong lyric rồi, nên các bạn nên sử dụng nó 1 cách hợp lý.
Tránh sự lặp từ 1 cách thái quá:
đó là cách sử dụng "1 dấu" - "1 âm" : Tao-sao-cao-bao-lao-ao-dao
thay vì đơn điệu như vậy, sử dụng dấu 1 cách linh hoạt sẽ tạo ra hiệu quả rất lớn, ví dụ:
chiêm bao- thế nào- xác pháo- bờ rào-..v..v....
hoặc yêu kiều-yểu điệu-mỹ miều-liêu xiêu- rất nhiều-..v...v...
Vận dụng khả năng vốn từ 1 cách tối đa đó là cách thể hiện sự thông minh trong lyric của bạn
đó là cơ bản về F L O W, còn rất nhiều bước và "chiêu" để flow hay nhưng những thứ đó bạn cần tự mày mò và khám phá = chính cảm nhận của mình, đó chính là cách XÂY DỰNG 1 STYLE FLOW cho chính bản thân
Bài 2 : Cơ bản về Beat
nói một cách ngắn gọn, beat là nhạc nền để rap. Nhưng khái niệm "nhạc nền" trong Rap lại khác với khái niệm nhạc nền có hòa âm phối khí. Rap dựa vào nhịp bass và snare drum là chủ yếu, nên khi nói về "nhạc nền" trong Rap người ta chỉ chú trọng vào nhịp trống của nó mà thôi.
Chính vì tính đơn giản của beat nhạc, mà có rất nhiều cách để tạo beat, có thể bằng mồm (beat box) hoặc bằng tay và 2 cây bút chì...v...v.. nhưng để chuyên nghiệp và hiệu quả cao, thì phải cần đến những DJ và những người chuyên tạo beat.
Mối liên hệ giữa Beat và Sáng tác rap.
Rất rapper có khả năng tạo beat hoàn chỉnh (phần lớn chỉ biết dùng mồm hoặc gõ bút chì mà thôi)...
Nhưng lại hoàn toàn có thể sáng tác trên nền beat. chỉ cần biết Flow là có thể sáng tác trên nền beat nhạc đưa ra.
Các bạn nên nhớ, KHÔNG BAO GIỜ LÀM LYRIC rồi mới kiếm beat. Cái đó chỉ khi nào bạn làm TEXT Battle mà thôi.
Phải nghe BEAT, cảm BEAT, rồi mới có thể FLOW được.
Tìm một beat nhạc ưng ý để rap không phải chuyện dễ có khi phải nghe hàng trăm cái beat mà vẫn không có "cảm giác" gì cả, việc lựa chọn beat hoàn toàn phụ thuộc vào "cảm tính" của người sáng tác.
Độ "nhạy cảm" với beat là do từng cá nhân, nhưng nếu rap nhiều, bạn sẽ dần dần xây dựng được tính nhạy cảm với beat nhạc.
Bài 3 : Yếu tố của một Rapper :
1 ) Biết mình đang làm cái gì :
Đây là điều rất rất quan
trọng, bạn cần xác định bạn đang RAP chứ không phải bạn ĐỌC THƠ hay đọc văn theo nhịp hay bất cứ một cái gì khác.
2 ) Kỹ năng sáng tác :
Bạn có thể HÁT bằng giai điệu người khác, bằng lyric người khác, nhưng không thể nhờ người khác viết lời hát RAP, đó là 1 việc chưa xảy ra trên đời này với những rapper thực thụ. Hãy nhớ kỹ, tự viết lyric là cách duy nhất để bạn có thể hát nhạc rap.
3 ) Battle :
Muốn luyện võ thì phải có bạn đấu, muốn rap giỏi thì phải tham gia MC BATTLE.
định nghĩa Battle (nguồn từ rapdict): To compete, usually freestyle rapping, sometimes breakdancing or graffiti...
nghĩa là hình thức thi đấu thường là đấu rap freestyle giữa các MC, hay thi đấu biểu diễn breakdance và vẽ graffiti...
năm 1987, public enemy đã từng nói 1 câu được liệt vào hàng kinh điển về battle:
"You want to rap and you got no battle, it's like havin' a boat and you got no paddle"
nghĩa là bạn muốn rap hay mà không đấu rap thì khác nào bơi thuyền không mái.
Chắc các bạn không lạ gì breakdance hay vẽ graff thi đấu battle, vậy còn Rap? đây là một thiệt thòi rất lớn cho rapper ở vietnam, với nhiều lý do khách quan và tác động ngoại cảnh, dường như ở vietnam chưa ai thi đấu MC battle. Vậy làm sao có thể bổ sung kỹ năng rap đây? khi thi đấu freestyle bạn vừa học hỏi lại vừa sáng tạo được rất nhiều thứ, hãy cứ nhìn thử các B Boi ở vn thì sẽ rõ, nếu chỉ đóng cửa mở DVD rồi nhảy breakdance thì có giỏi được không? nếu có tiến bộ thì cũng mãi chỉ là con rối bản sao cũng những động tác dạy sẵn trên DVD, phải có giao lưu thi đấu cọ xát với nhiều đối thủ mới có thể tiến bộ được.
Bài 4 : Tính nhẫn nại và tinh thần học hỏi :
Mới tập rap, bạn sẽ bị chê bai rất nhiều, đừng lấy đó làm nản, hãy lắng nghe những lời góp ý từ những người có khả năng và gạt bỏ ngoài tai những lời chê bai của những người "chưa từng bao giờ rap" vì dù mới tập rap, bạn cũng đã hơn họ rồi. Chịu khó phân tích cách flow để rút ra kinh nghiệm, nếu rap mà không có flow như 1 số người thì suốt đời cũng chỉ dậm chân tại chỗ mà thôi !
Bài 1 : Cơ bản về Flow - Flow là gì ?
FLOW trong Rap được hiểu là "To rhyme continuously in the same rhyme scheme without stopping" (nguồn từ Rapdict online) :
Nôm na có thể hiểu là cách thể hiện nhịp "chảy" của bài nhạc. Ngắt nghỉ hợp lý, sáng tạo, có điểm nhấn để tạo ra MỘT MẠCH RAP LIỀN MẠCH từ đầu đến cuối, người nghe không cảm thấy HỤT hẫng, tuy không thể FLOW được như Rapper nhưng có thể cảm nhận cái NHỊP hát của Rapper.
Điển hình về những Rapper có cách flow mượt mà đáng học tập là Tupac, Nas, nhóm run Dmc, Missy E...v..v....
Mỗi người đều có một cách flow riêng biệt, nhưng flow trong rap cũng có những CƠ BẢN nhất định. Trung bình một người tập rap phải mất một thời gian khá dài mới có thể xây dựng riêng 1 style flow đặc trưng dao động khoảng từ 1-2 năm...
Những rapper lỗi lạc mà các bạn đang nghe đều trưởng thành trong môi trường cộng đồng ghetto Mỹ đen, nghe rap và tập rap từ nhỏ, nó ngấm vào người và sau này thành một KỸ năng, cộng thêm năng khiếu thiên phú bẩm sinh mới có thể trình bày những kỹ thuật Flow mượt mà thượng đẳng như vậy...
Flow ra sao ?
Về độ dài: các câu nên song song về KHOẢNG THỜI GIAN. Nôm na thế này, nếu trong 2 giây đồng hồ, bạn đọc 1 câu có 3 chữ, thì câu tiếp sau dù có 4 chữ hay 5 chữ cũng chỉ được đọc trong 3 giây đồng hồ mà thôi. Mỗi câu dựa vào nhịp bass của beat là hay nhất, chỉ cần bạn đọc theo quy tắc flow, thì nghe rất khớp với beat nhạc.
Về điểm nhấn của CHỮ:
phải cùng 1 cấu trúc với nhau và khi hát nhấn mạnh những chữ đó ra. Thí dụ:
1 câu trong bài "nguyện bên nhau":
Em yêu đẹp tuyệt vời - khẽ rớt bước chân rơi - nụ cười xinh rạng ngời - tà áo cưới buông lơi
chữ Đẹp: được nhấn vì có nhịp bass dập ngay trước nó, còn những chữ in nghiêng được gọi là "Rythm word" được đặt ở cùng một vị trí cấu trúc thời gian với nhau.
hoặc như 1 câu trong bài "lời anh hứa" của EddyViet:
tình yêu ta tuy phải cách xa/ nhưng tim này vẫn yêu em thiết tha bao tháng ngày qua/
làm sao/ cho em quên anh vì khi yêu ta mù lòa mặc tình xa đọa
những chữ in đậm là đọc nhấn mạnh, còn " / " là ngắt nhịp.
Về Nhịp flow:
Cái này rất quan trọng, nhịp flow là cái hồn của bài rap, nếu chỉ có 1 cấu trúc flow lặp đi lặp lại thì sẽ rất đơn điệu và buồn tẻ, lấy thí dụ:
Tôi là người Vietnam
Thích ăn bưởi ăn cam
Có chiếc mũ màu vàng
Hiệu Tommy rất sang
...v..v...v...
với 1 các rap như trên, sẽ không khác gì đọc thơ con cóc, hoặc giả sử có thêm 1 vài biến chuyển về từ ngữ và độ dài ngắn nhưng cái NHỊP FLOW nhàm chán như vậy, sẽ chỉ là 1 audio tồi tệ mà thôi.
Vậy làm sao để có 1 nhịp flow hay?
Cái này cần các bạn có 1 chút năng khiếu và kinh nghiệm. Mới bắt đầu rap, các bạn dù có bị chửi cũng đừng nản, hãy lấy đó làm cố gắng, chịu khó nghe những bài rap của Tupac hay RunDMC..v...v.. chư đừng nghe những style flow của Eminem hay 50cent hay Jarule....v.. họ cũng chỉ là những người kế thừa và sáng tạo từ nguyên mẫu Old School rap mà ra thôi.
Một style flow khá mẫu mực và cơ bản là KhanhNh0, đó là 1 cơ bản khá tốt, nghe khanhnho kác bạn có thể dễ dàng cảm nhận 1 nhịp flow mạch lạc, nhưng cũng rất kỹ thuật.
Tính THÔNG MINH của lyric:
1 Nhịp flow hay, khớp beat..v..v. nhưng chưa đủ để thuyết phục nếu không có 1 lyric đa dạng và thông minh.
Trong âm sắc tiếng việt, dấu của từ đã là 1 dạng tính nhạc trong lyric rồi, nên các bạn nên sử dụng nó 1 cách hợp lý.
Tránh sự lặp từ 1 cách thái quá:
đó là cách sử dụng "1 dấu" - "1 âm" : Tao-sao-cao-bao-lao-ao-dao
thay vì đơn điệu như vậy, sử dụng dấu 1 cách linh hoạt sẽ tạo ra hiệu quả rất lớn, ví dụ:
chiêm bao- thế nào- xác pháo- bờ rào-..v..v....
hoặc yêu kiều-yểu điệu-mỹ miều-liêu xiêu- rất nhiều-..v...v...
Vận dụng khả năng vốn từ 1 cách tối đa đó là cách thể hiện sự thông minh trong lyric của bạn
đó là cơ bản về F L O W, còn rất nhiều bước và "chiêu" để flow hay nhưng những thứ đó bạn cần tự mày mò và khám phá = chính cảm nhận của mình, đó chính là cách XÂY DỰNG 1 STYLE FLOW cho chính bản thân
Bài 2 : Cơ bản về Beat
nói một cách ngắn gọn, beat là nhạc nền để rap. Nhưng khái niệm "nhạc nền" trong Rap lại khác với khái niệm nhạc nền có hòa âm phối khí. Rap dựa vào nhịp bass và snare drum là chủ yếu, nên khi nói về "nhạc nền" trong Rap người ta chỉ chú trọng vào nhịp trống của nó mà thôi.
Chính vì tính đơn giản của beat nhạc, mà có rất nhiều cách để tạo beat, có thể bằng mồm (beat box) hoặc bằng tay và 2 cây bút chì...v...v.. nhưng để chuyên nghiệp và hiệu quả cao, thì phải cần đến những DJ và những người chuyên tạo beat.
Mối liên hệ giữa Beat và Sáng tác rap.
Rất rapper có khả năng tạo beat hoàn chỉnh (phần lớn chỉ biết dùng mồm hoặc gõ bút chì mà thôi)...
Nhưng lại hoàn toàn có thể sáng tác trên nền beat. chỉ cần biết Flow là có thể sáng tác trên nền beat nhạc đưa ra.
Các bạn nên nhớ, KHÔNG BAO GIỜ LÀM LYRIC rồi mới kiếm beat. Cái đó chỉ khi nào bạn làm TEXT Battle mà thôi.
Phải nghe BEAT, cảm BEAT, rồi mới có thể FLOW được.
Tìm một beat nhạc ưng ý để rap không phải chuyện dễ có khi phải nghe hàng trăm cái beat mà vẫn không có "cảm giác" gì cả, việc lựa chọn beat hoàn toàn phụ thuộc vào "cảm tính" của người sáng tác.
Độ "nhạy cảm" với beat là do từng cá nhân, nhưng nếu rap nhiều, bạn sẽ dần dần xây dựng được tính nhạy cảm với beat nhạc.
Bài 3 : Yếu tố của một Rapper :
1 ) Biết mình đang làm cái gì :
Đây là điều rất rất quan
trọng, bạn cần xác định bạn đang RAP chứ không phải bạn ĐỌC THƠ hay đọc văn theo nhịp hay bất cứ một cái gì khác.
2 ) Kỹ năng sáng tác :
Bạn có thể HÁT bằng giai điệu người khác, bằng lyric người khác, nhưng không thể nhờ người khác viết lời hát RAP, đó là 1 việc chưa xảy ra trên đời này với những rapper thực thụ. Hãy nhớ kỹ, tự viết lyric là cách duy nhất để bạn có thể hát nhạc rap.
3 ) Battle :
Muốn luyện võ thì phải có bạn đấu, muốn rap giỏi thì phải tham gia MC BATTLE.
định nghĩa Battle (nguồn từ rapdict): To compete, usually freestyle rapping, sometimes breakdancing or graffiti...
nghĩa là hình thức thi đấu thường là đấu rap freestyle giữa các MC, hay thi đấu biểu diễn breakdance và vẽ graffiti...
năm 1987, public enemy đã từng nói 1 câu được liệt vào hàng kinh điển về battle:
"You want to rap and you got no battle, it's like havin' a boat and you got no paddle"
nghĩa là bạn muốn rap hay mà không đấu rap thì khác nào bơi thuyền không mái.
Chắc các bạn không lạ gì breakdance hay vẽ graff thi đấu battle, vậy còn Rap? đây là một thiệt thòi rất lớn cho rapper ở vietnam, với nhiều lý do khách quan và tác động ngoại cảnh, dường như ở vietnam chưa ai thi đấu MC battle. Vậy làm sao có thể bổ sung kỹ năng rap đây? khi thi đấu freestyle bạn vừa học hỏi lại vừa sáng tạo được rất nhiều thứ, hãy cứ nhìn thử các B Boi ở vn thì sẽ rõ, nếu chỉ đóng cửa mở DVD rồi nhảy breakdance thì có giỏi được không? nếu có tiến bộ thì cũng mãi chỉ là con rối bản sao cũng những động tác dạy sẵn trên DVD, phải có giao lưu thi đấu cọ xát với nhiều đối thủ mới có thể tiến bộ được.
Bài 4 : Tính nhẫn nại và tinh thần học hỏi :
Mới tập rap, bạn sẽ bị chê bai rất nhiều, đừng lấy đó làm nản, hãy lắng nghe những lời góp ý từ những người có khả năng và gạt bỏ ngoài tai những lời chê bai của những người "chưa từng bao giờ rap" vì dù mới tập rap, bạn cũng đã hơn họ rồi. Chịu khó phân tích cách flow để rút ra kinh nghiệm, nếu rap mà không có flow như 1 số người thì suốt đời cũng chỉ dậm chân tại chỗ mà thôi !